Ortodonti diş hekimliğinin pek çok uzmanlık dalından biridir. “Ortodonti” kelimesi Yunanca düzgün anlamına gelen orthos ve diş anlamına gelen odontos kelimelerinden türetilmiştir. Kısacası ortodonti “düzgün diş” anlamına gelir diyebiliriz. Diş dizilimindeki bozukluklar ve çeneler arası uyumsuzlukların düzeltim ile ilgilenen bir uzmanlık alanıdır. Başlangıçta ortodonti çocuk ve ergenlerde uygulanmakta iken günümüzde ortodonti hastalarının %30’u erişkinlerden oluşmaktadır ve bu oran her geçen gün artmaktadır.
Güzel dizilmiş inci gibi dişlere sahip olmanın tabi ki çok sayıda avantajı olacaktır: Kolay temizleme, daha iyi konuşma ve çok daha etkileyici bir gülümseme bu avantajlar arasında sayılabilir. Ortodontik tedavi her yaşta etkili olabilir ancak ilk ortodontik kontrolün 6-7 yaş aralığında yapılması gerekir; çünkü tedavi ne kadar erken başlarsa o kadar hızlı, başarılı ve kalıcı çözüm sağlanır. Peki bu yaşlarda başvurulduğunda neler yapılabilir?
Koruyucu Ortodonti
Adından da anlaşılacağı gibi problemin oluşmasını önlemeye yönelik uygulamalardan oluşur. Bu uygulamalar öncelikle ailenin ağız hijyeni konusunda eğitimi ve çocuğun düzenli diş hekimi kontrollerine götürülmesi ile başlar. Bu sayede süt dişlerinde oluşan çürükler erkenden teşhis edilip tedavi uygulanabilir. Çürük oluşumunu engellemek içim koruyucu uygulamalar ve erken kaybedilen süt dişleri yerine yapılan yer tutucular gibi hareketli ortodontik tedaviler ile ileride oluşabilecek ortodontik problemleri büyük ölçüde engeller.
Önleyici Ortodonti
Süt ve geçiş dentisyonunda ortodonik problem oluşturabilecek durumların teşhisi ve erken tedavisi daimi dişlenmede ortodontik problemin engellenmesini ya da şiddetinin azaltılmasını sağlayabilir. Burada önemli olan nokta şudur ki; erken tedavi her ortodontik probleme uygulanmaz. Bu konuda en doğru bilgiyi bir ortodonti uzmanından alabilirsiniz. Çocuğunuzda fark ettiğiniz;
- Normal olmayan kapanışlar
- Çenelerin önde veya geride konumlanması
- Dişlerin önde veya geride konumlanması
- Ağızdan solunum
- Dengeli olmayan çene ve yüz yapısı
- Sürmemiş dişler
- Fazla dişler
- Çapraşık ya da yanlış konumlanmış dişler
- Parmak emme, dudak ısırma, tırnak yeme
- Konuşma ve çiğnemede zorluk gibi problemlerde mutlaka bir ortodontiste başvurun.
- Bu yaşlarda yapılabilecek uygulamalara örnek olarak
- Seri çekimler
- Hareketli apareylerle ters kapanışların düzeltilmesi
- Anormal alışkanlıkların kontrolü
- Kaybedilen yerin geri kazanımı
- Kas egzersizleri
- Çene genişletmesi
- Bozuk çene ilişkilerini düzeltimi sayılabilir.
- Koruyucu ve Önleyici ortodontik tedaviler ne sağlar?
- Bahsedilen uygulamalarla çocuğunuzun dişleri ve çene yüz iskeleti sağlıklı ve düzgün şekilde büyür
- Daha şiddetli problemler oluşması engellenir
- Düzgün dişler çocukluk çağından itibaren özgüveni artırır.
Tedavi Edici Ortodonti
Süt dişlerinin tamamı değiştikten sonra ortalama 12 yaş civarında sabit ortodontik uygulamalarla diş dizilim problemleri düzeltilmeye başlanabilir. Şeffaf Plaklar, braketler, ağız içi ve ağız dışı apareylerle uygun tedavi uygulandığında hızlı ve kalıcı çözüm sağlanır. Unutmayın ne kadar eken o kadar iyi.
Erişkin Ortodontisi
Erken ortodontik tedavi için yaşınız geçtiyse üzülmeyin hiçbir zaman geç değil. Ortodonti her yaşta fayda sağlayabilir. Günümüzde ortodonti hastalarının %40 dan fazlası erişkinlerden oluşuyor. Erişkin hastalarımızın büyük kısmı
Bu zamana kadar metal görünümünden dolayı tel takmak istememiş
Maddi durumu yeterli olamamış
Diş hekimleri tarafından doğru yönlendirilmemiş
Çevresinde ortodontist (Diş teli uzmanı, Şeffaf plak uzmanı) bulamamış
Probleminin farkında olmamış
Erken yaşta başladığı bir tedavi yarım kalmış
Kariyer açısından dış görünüşünü daha çok önemsemeye başlamış hastalardan oluşuyor. Siz de benzeri nedenlerle ortodontik tedavinizi bu yaşa kadar ertelediyseniz daha fazla ertelemenize gerek yok. Çünkü günümüzde artık dişleriniz düzelirken de doya doya gülümsemenin keyfini çıkarabileceğiniz Porselen estetik braketler, saklı tel lingual ortodonti veya invisalign şeffaf plaklar gibi estetik alternatifler mevcut. Hem de daha ulaşılabilir.
Ortodontik Tedaviye İhtiyacım Olduğunu Nasıl Anlarım?
Gülümsemenizden memnun değilseniz bir ortodontiste (ortodonti uzmanına) başvurmalısınız. Sadece ortodontistiniz klinik muayene bulguları, röntgen ve diğer kayıtlarınızı değerlendirerek ortodontiden yarar sağlayıp sağlayamayacağınızı size söyleyebilir. Aşağıda sayacağım bozukluklar sizde varsa ortodontik tedavi adayı olabilirsiniz.
Üst dişleriniz fazla önde ise
Üst dişleriniz geride alt dişleriniz önde ise
Ön veya arka dişleriniz kapanmıyorsa
Ön dişlerinizin ortasında boşluk varsa
Dişleriniz arasında boşluk varsa
Dişleriniz çapraşıksa
Eksik dişleriniz varsa
Daha güzel bir gülümseme için bu durumlarda bir uzmana başvurmalısınız.
Yetişkin Ortodontisi Nasıl Yapılır?
Yetişkin ortodontisinde hastanın problemine ve koşullarına göre değişebilen farklı alternatifler sunulabilir. Bunlar:
- Paslanmaz çelik metal braketler
- Kapaklı braketler
- Estetik (porslen-safir) braketler
- Lingual braketler
Şeffaf plaklar (telsiz ortodonti) - Ortognatik cerrahi uygulamalardır
- Invisalign şeffaf plaklar
Yetişkin Ortodontisi Ne Sağlar?
Sağlıklı ve güzel bir gülümsemeye kavuşmanızı sağlar
Çocuklukta düzeltilememiş problemlerin düzeltilerek daha iyi çiğneme ve konuşma yapabilmenizi sağlar
Eksik dişlerinizin boşlukları kapatılabilir ya da düzenlenebilir
Bozuk kapanışların neden olduğu eklem problemlerinin ilerlemesi önlenir
Özgüveni artırır
Üst solunum yolu enfeksiyonlarını engeller
Çürük, periodontal hastalıklar ve diş kayıplarını azaltır
Üst ön dişlerin yanlış konumu nedeniyle oluşan travmalar engellenir
Dar ve geride kalmış çene kemikleri düzeltilebilir. Yüz görünümü değişebilir.
